W ostatnich latach wzrosła aktywność fizyczna Polaków. Wszystko za sprawą coraz powszechniejszego promowania zdrowego stylu życia nie tylko u ludzi młodych, lecz także dorosłych. Regularne wyrabianie sprawności ruchowej poprzez sport poprawia samopoczucie, zwiększa odporność organizmu, a także zmniejsza ryzyko zachorowania na choroby cywilizacyjne XXI wieku. Mimo wielu korzyści związanych z regularną aktywnością, czasem dochodzi do urazów przeciążeniowych mięśni i stawów. Jak im zapobiec?
Jakie są przyczyny powstawania urazów przeciążeniowych mięśni i stawów?
Do urazów przeciążeniowych dochodzi w wyniku nadmiernego obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego oraz zbyt małej ilości odpoczynku. Z tą przypadłością borykają się bardzo często młodzi sportowcy, których układ kostny nadal jest w fazie wzrostu, a więc jest wrażliwy na powstawanie różnorakich obrażeń. Również u dorosłych osób w sposób naturalny może dojść do urazów, jest to związane przede wszystkim:
– ze zbyt wysoką intensywnością treningów, w szczególności u osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę ze sportem,
– z brakiem rozgrzewki – może prowadzić do mikrourazów włókien mięśniowych, które z kolei mogą skutkować naderwaniem lub zerwaniem mięśnia,
– ze zbyt twardym podłożem do ćwiczeń – ma to znaczenie np. podczas biegania,
– z niewłaściwym korzystaniem ze sprzętu – nadmierne obciążenia i nieprawidłowe wykonywanie ćwiczeń,
– z brakiem stretchingu po treningu,
– z niewłaściwym doborem obuwia – przy systematycznym wysiłku może powodować ból w okolicach stóp, piszczeli, kolan,
– ze zmniejszoną siłą i elastycznością mięśni.
W jaki sposób zapobiec urazom przeciążeniowym?
Profilaktyka urazów przeciążeniowych związana jest z bardzo szerokim zakresem działań, które należy podjąć. Do uszkodzeń ciała najczęściej dochodzi powoli, na skutek niewłaściwego wysiłku fizycznego. Należy pamiętać o tym, aby dobrać rodzaj aktywności do indywidualnych predyspozycji i możliwości. Nie wolno również zapomnieć o systematycznym zwiększaniu obciążenia.
Wszelki wysiłek powinien być dostosowany nie tylko do aktualnych potrzeb, lecz także stanu zdrowia. W razie jakichkolwiek symptomów (np. bólu) mogących wskazywać na nadmierne obciążenie mięśni czy stawów, zaleca się natychmiastowe zaprzestanie treningu i skonsultowanie się ze specjalistą.
Aby zapobiec urazom przeciążeniowym należy:
– systematycznie uprawiać sport,
– dopasowywać intensywność aktywności fizycznej do możliwości,
– stopniowo zwiększać obciążenie,
– przeprowadzać odpowiednią rozgrzewkę, która przygotuje organizm do wzmożonego wysiłku,
– po ćwiczeniach rozciągać mięśnie,
– robić przerwy między treningami po to, by organizm miał czas na regenerację,
– dobrać indywidualnie sprzęt sportowy w oparciu o wagę, wzrost, ewentualne wady narządu ruchu,
– właściwie ustawiać sprzęt sportowy, warto również go sprawdzić przed każdym wysiłkiem,
– ochraniać narząd ruchu za pomocą ochraniaczy czy stabilizatorów.
Podsumowanie
Urazy przeciążeniowe mogą rozwijać się powoli. Najczęściej dochodzi do nich wskutek źle dobranej aktywności fizycznej do aktualnych możliwości. Nie wolno również bagatelizować żadnych dolegliwości bólowych, ponieważ mogą prowadzić do poważnej kontuzji. Aby temu zapobiec powinno się wybrać zestaw ćwiczeń w oparciu o własne predyspozycje. Warto korzystać z różnorakich form ruchu i treningów uzupełniających po to, by pobudzić różne partie mięśni, nie zapominając równocześnie o przeprowadzeniu rozgrzewki przed treningiem, stretchingu po aktywności i odpowiednio długiej przerwie między ćwiczeniami.
